Respect voor de president…

Door B-cham Chandralall

Excellentie de president van de Republiek Suriname, Opperbevelhebber der Strijdkrachten, Grootmeester van de Ere Orde en… zijn naam is even niet belangrijk. Nee, omdat het gewoon even niet uitmaakt wie de president is.

Je hoeft niet van hem te houden en hij houdt waarschijnlijk ook niet van je. Waarom zou hij? Hij weet niet eens wie je bent en om te zeggen dat je van iemand houd is een zwaarwichtig ding. “houden van” heeft veelal te maken met een emotionele verbintenis die wordt aangegaan na langdurig persoonlijk contact tussen wezens.

Maar dat betekent niet dat hij, of zij, niet verantwoordelijk voor jou is; die president toch? Over dat instituut heb ik het. Maakt niet uit wie die persoon is en hoe zijn of haar naam luidt. Bijna geen van ons weet wat het betekent om een president te zijn. Wij hebben er slechts acht gehad sinds onze onafhankelijkheid. Althans, De geschiedenis telt slechts acht personen die de eer hebben gekregen om als president dit volk te leiden naar een beter toekomst. Als het hen gelukt is laten wij even in het midden

Maar wat betekent het om president te zijn?

Simpel… alleen een president zal dat weten. Het maakt niet uit welke politieke partij hem/haar heeft voorgedragen, de bijzondere band tussen alle presidenten in Suriname is een persoonlijke. Ze houden misschien niet van elkaar, maar er is wel een emotionele verbintenis die wordt aangegaan ondanks er geen langdurig persoonlijk contact tussen hen was.

Het heet respect!

Tussen 2000 en 2010 was het respect tussen de toenmalige president Ronald Venetiaan en zijn voorganger Jules Wijdenbosch duidelijk te merken in De Nationale Assemblee. Wijdenbosch was parlementariër. Het was zeer opvallend dat wanneer Wijdenbosch een toespraak zou houden Venetiaan naar het parlement kwam om als president de vergadering bij te wonen. In sommige gevallen werd de vergadering zelfs geschorst zodat Venetiaan kon arriveren. Hij wilde de toespraak van Wijdenbosch persoonlijk meemaken.

Bij zijn binnenkomst groette Venetiaan zijn voorganger persoonlijk door naar hem te knikken. Het was een kleine onopvallende knik doch zeer eerbiedig. Wijdenbosch zat net bij de ingang van de vergaderzaal en was dus automatisch de eerste parlementariër die Venetiaan zag bij de ceremoniële binnenkomst. Wijdenbosch is op zijn beurt nimmer disrespectvol geweest in zijn commentaren en kritieken op het beleid van Venetiaan. In zijn toespraken heeft hij altijd het instituut van president verheven en beet soms zijn eigen mede-oppositieleden toe wanneer die volgens hem het instituut in verlegenheid dachten te mogen brengen.

In 2010 werd Desi Bouterse president van Suriname.

Bron foto: Kabinet van de President

Venetiaan was dan parlementariër in de oppositie. Ik stond te popelen om te horen hoe Venetiaan tijdens zijn redevoeringen in De Nationale Assemblee Bouterse zou toespreken gezien hij daarbuiten het steeds hield op “de voorzitter van de NDP” en later “de president”. Echter leek “president Bouterse” niet voor te komen in zijn vocabulaire.

En toen gebeurde het….

In zijn eerste toespraak als parlementariër voor de periode 2010-2015 maakte Venetiaan op zijn aparte manier kenbaar notitie te hebben genomen van de stembusuitslag van 2010 en het vervolg daarop waarbij het parlement een president heeft gekozen. Het gebeurde dat Venetiaan “president Bouterse” zei. In de toekomst zou hij dit vaker zeggen. Het respect voor het instituut is er steeds gebleven.

Ook het respect van Bouterse naar Venetiaan toe groeide. Vooral nadat hij zelf geconfronteerd werd met de kopzorgen van het land en waarmee Venetiaan allemaal mee te doen had in de samenwerking met partners die een totaal andere denkwijze hadden. “Ai, boi Vene… nu pas begrijp ik wat je allemaal hebt moeten incasseren. A job tof!”, zou Bouterse hebben gedacht.

Ook in zijn optreden heeft hij vaker getoond dat het respect voor Venetiaan is gegroeid. Noemde hij hem daarvoor nog een president “die nog steeds in zijn pyjama” rond liep en hem vaak bespotte in partijcentrum Ocer zien wij nu een Bouterse die aandachtig luistert naar de stem van Venetiaan. De ex-president scheen in zijn toespraken rechtstreeks met Bouterse te praten op een niveau dat alleen Bouterse zou begrijpen. De president Bouterse ging daar niet roekeloos mee om. Op dat moment is er niemand in de vergaderzaal van het parlement die het ‘niveau’ had een mondje mee te praten.

Er zou eens een incident zijn geweest waarbij de toenmalige voorzitter van de commissie Ordening Goudsector in de publiciteit een denigrerende opmerking heeft gemaakt naar de ex-president Venetiaan. In de top van het land was het geen geheim dat president Bouterse daarvan niet gediend was en de persoon in kwestie op het matje heeft geroepen. Dit is een duidelijk bewijs dat het respect er is en dat Bouterse niet zal accepteren dat een van zijn werkarmen het nodig vindt zichzelf bevoegd te achten een ex-president van dit land te ondermijnen.

Bron foto: Kabinet van de President

Santokhi… de man die sinds 2005 wordt klaargemaakt om de president van Suriname te worden toont het ook: Respect. Daarbuiten kan hij behoorlijk fel zijn naar de president maar in De Nationale Assemblee heeft hij altijd met alle egards naar het instituut gehandeld. Zijn beurt volgt om dat respect ook te verdienen… misschien.

Zoals ik in een eerder schrijven stelde: Suriname heeft nooit afval als president gehad. Als we kijken naar de afgelopen drie presidenten mogen wij met trots zeggen dat wij relatief goede invulling hebben gegeven aan het instituut in vergelijking met andere landen.

Venetiaan en Wijdenbosch behoren tot de intelligentste mannen die dit land heeft voortgebracht als je het leuk vind of niet. Tot en met vandaag is Bouterse de grootste politieke leider die ons land heeft geproduceerd… als je het nou leuk vind of niet. Er zijn tal van landen die daar niet mee over kunnen praten. We hoeven het niet te ver te zoeken. Dichtbij huis zijn er al voldoende voorbeelden.

Venetiaan, Wijdenbosch en Bouterse hebben het politiek spectrum van dit land een nieuwe dimensie gegeven. Ik zou graag een discussie tussen deze drie mannen willen meemaken over ideologie, staatsbestuur en politieke vraagstukken….. nog voor zij dood gaan.

Respect voor de president!